PLACCAET
ONS HEEREN
DES CONNINCX.
Op het stuck van beleyden.
TOT BRUSSEL.
By Huybrecht Anthoon / ghesworen Boeck-drucker
vanden Hove / woonende inden gulden
Arent by t'hoff. 1628,
SA Majesté ce que dict est consideré, inclinant favorablement à la supplication & requeste d'Hubert Anthoine, dict Velpius, Suppliant, luy a octroyé, permis, & accordé, octroye, permet, & accorde de grace especiale par ces presentes qu'il puist & pourra seul à l'exclusion de tous autres imprimer toutes Ordonnances, Edicts, Statuts & Placcarts, qu'au nom de sa dicte Majesté seront edictez, statuez, & publiez, en la forme, & selon le stil & langage qu'on les depescera, & iceux vendre & distribuer, ou faire vendre & distribuer en & par toutes les Provinces & Pays de pardeça, de l'obeysiance de sa dicte Majesté, on se reglant, suyvant les Ordonnances dressées ou à dresser sur le faict de l'Imprimerie. Defendant & interdisant sa dicte Majesté bien expressement par cestes à tous Imprimeurs, Libraires, & autres quels qu'ils soient, de n'imprimer ou contrefaire les dictes Ordonnances, Statuts, Edicts, & Placcarts, ny ailleurs imprimez ou contrefaicts, apporter, vendre ou distribuer és Pays de pardeça, sans l'adven & consentement du dict Suppliant, soit en vertu de quelque privilege ou consentement particulier qu'ils ont, ou pourront avoir des Gouverneurs, Consaux, Provinciaux, Magistrats, ou d'autres quels qu'ils soient, à paine de confiscation & perte des exemplaires, & par dessus ce de trois florins Carolus d'amende pour chacun exemplaire qui sera esté imprimé ou vendu, applicable la moictie au prouffict de sa dicte Majesté, & l'autre moictie au dict Suppliant. Si ordonne sa dicte Majesté aux Chef, Presidens & gens de ses Privé & grand Conseils, Presidens & gens de ses Consaux Provinciaux de Luxembourg, Flandres, Artois, & Namur, grand Bailly de Hainnau, gens de son Conseil à Mons, Gouverneur de Lille, Donay, & Orchies, Bailly de Tournay & Tournesiz, Prevost le Comte à Valenciennes, Escoutette de Malines, & à tous autres ses Iusticiers, Officiers, & subjects qu'il appartiendra. Ensemble à tous Imprimeurs & Libraires residens foubs son obeyssance de selon ce eux reigler & conduire sans aucune difficulté, car son plaisir est rel. Faict à Bruxelles foubs le Cachet secret de sa dicte Majesté, cy mis, le neufiesme jour du mois d'Aoust. 1625. Ma. Vt.
E. DE BERTI.
Et au Conseil de Brabant,
Signé
DE VVITTE.
Onse seer lieve ende ghetrouwe
Cancellier / ende luyden van onsen
Raede in Brabant / Saluyt.
Al ist soo dat wy in voorgaende
jaren seer sorchvuldich hebben
gheweest om te doen maecken /
publiceren ende onderhouden verscheyden
Placcaeten ende Ordonnantien /
ten eynde binnen onse Landen alle Stroomen /
Rivieren / Water-loopen / Beken / ende Leygrachten /
ende inghelijcx die ghemeyne openbare
Weghen / Straeten ende Grachten souden moghen
gheruymt / ghewyt / verdiept / hermaeckt / oft anderssints
ghestelt worden / soo het behoorde / op haere oude
wydden / canten / bodemen / ruymingen ende diepten /
dat oock de Weghen / Bruggen over Rivieren /
Water-stroomen ende Ley-grachten souden worden
hermaeckt / in sulcker vueghen dat die by een ieder /
soo te peerde als te voet / te waeghen / met kerren ende
andersints souden konnen gebruyckt worden / ende
dit alles binnen den tyt ende op de penen inde voors.
Ordonnantien ende Placcaeten hier voren gheruert
begrepen / ende dat wy dien niet tegenstaende bevinden
dat d'een noch d'ander niet en is volbrocht / maer
ter contrarien dat die herbaenen ende ghemeyne weghen
binnen onse Landen van Brabant ende van
Overmase in vele ende verscheyde plaetsen niet rijbaer
noch ghebruyckbaer en zijn / dat vele Bruggen
soo ghebroken zijn dat men de selve niet en can passeren /
ende tot dien die Stroomen / Rivieren / Waterloopen
ende Ley-grachten / te vele plaetsen zijn versant
ende elders uyt-gespuit / daer door aen ons ende
onse goede ondersaeten molens ende goeden merckelijcke
schaede wort aen-ghedaen / Soo hebben wy
by de liberatie van onse seer lieve ende ghetrouwe
Moeije Mevrouwe Isabel Clara Eugenia, Infante van
Spaignien, Gouvernante van onse Nederlanden, by
uwen advyse hier op oock gheeyscht hebbende d'advijs
vande vier hooftsteden van Brabant / d’welck
den meestendeel van hun hebben ghegheven / van
nieus geordoneert ende ghestatueert / ordonneren
ende statueren midts desen.
Inden eersten dat dese onse teghenwoordighe Ordonnantie
iaerlijcx sal worden gepubliceert alomme
binnen onse landen van Brabant ende Overmaese /
ter plaetsen daer-men ghewoon is publicatie te doen
den volcke meest vergadert sijnde / ende dat den eersten
sondach vande maent van Meye.
Dat binnen drye weken daer naer een ieghelijck
van wat staet / conditie oft qualiteyt hy sy / t'sy ghemeynten /
lichaemen van Steden / Vryheden / Dorpen
Cloosteren / plaetsen oft andere onse oft der Smalre
heeren ondersaeten / gheestelycke / oft werelijcke int
generael oft particulier soo verre als hun hunne goeden
ende erven aengaet / schuldich sullen wesen de
voorschreven Stroomen / Rivieren / Water-loopen / Beken
ende grachten / te doen ruymen / wyden verdiepen /
vermaecken / openen / ende alsoo te stellen ende
onderhouden dat het water sijnen cours ende loop
hebben mach / sonder dat te steyghen oft op te doen
houden boven die ordinarise peghelen ende Waterloopen.
Dat binnen den selven tyt alle die Brugghen
oock sullen worden hermaeckt ende onderhouden by
de ghene daer inne ghehouden wesende.
Ende daet die Brugghen by tyde overwatert souden
moghen worden / Wy ordoneren ende bevelen
dat aen beyde sijden der selver sullen ghestelt worden
goede stercke baillien / lenen oft teeckenen / ende dat
oock by de gene daer inne ghehouden zijnde.
Dat insgelijcx binnen den voorschreven tyde alle
ghemeyne Cassyen / Weghen ende Herbanen soo
sullen worden vermaeckt ende onderhouden / dat die
met waeghen ende kerren te peerde ende te voet sonder
onghemack moghen worden gepasseert ende gerepasseert.
Dat insghelijcx binnen den selven tyde alle putten
ende doolaeghen met houdt ende andersints loffelijck
ende behoorlyck sullen worden vervult ende
onderhouden / ende soo verre des noot zy dat aen elcke
syde hooghe ende diepe grachten sullen gemaeckt
worden / ten meesten oorboore ende proffyte van een
ieghelyck.
Ende om t'maeken vande voors. straeten te meer
te faciliteren / hebben wy ghepermitteert ende permitteren
mits desen / datmen sal moghen af-houwen
alle die boomen / houten ende haeghen / staende
in ende op de canten vande selve straeten / ende die de
selve straeten beleth doen / sonder dien aengaende iet
te misdoen teghen den Proprietaris.
Dat oock soo verve eenighe Baenen / Straeten oft
gaeten bevonden worden niet vermaeckbaer te wesen /
de selve sullen moghen verleeght worden inde
lingde als die onvermaeckbaer Baenen / Straeten
oft gaeten bevonden sullen worden groot te zijn / ende
dat over die naest-gheleghen landen / naer dien nochtans
de Proprietarissen daer toe sullen wesen gheroepen
ende ghehoort / ist dat sy compareren / behalven
dat alsulcken Proprietarissen vande naeste ghelande
ende inde reparatie van sulcken onvermaeckbaer
Baenen / Straeten oft gaeten ghehouden zijnde daer
van behoorelijck sullen worden gherecompenseert.
Ende sal van alles uwes voors. is / naer d'expiratie
vande voors. drye weken de visitatie gedaen worden
by den Officier ordinaris: die van outs ghewoon is
in elcke plaetse de visitatie te doen / ende elcken ghebreckelijcken
wesende particulier ondersaet / sal voor
elcke foute verbeuren vier Rinsguldens / ende elck
lichaem oft corpus thien Rins-guldens t'onsen behoeve /
ende sullen die fauten voorts worden gherepareert
by de voors. Officiers ten dobbelen coste binnen
veerthien daeghen naer d'expiratie vande voorschreven
drye weken.
Soo verrre die voors. Officiers oock bleven in gebrecke /
soo sullen die Rentmeesters van onse Domeynen
tselve doen binnen andere veerthien dagen daer
naer / oock ten dobbelen coste / ende boven dien hunne
vacatien rekenen ende doen betaelen ten laste van
de gebreckelijcke Officiers.
Ordonneren ende bevelen voorts onse voorschreven
Rent-meesters dat sy binnen acht daeghen naer
d'expiratie vande veerthien daeghen hen hier voren
ghepresigeert in handen van onsen lieven ende ghetrouwen
Raedt ende Procureur Generael van Brabant /
sullen schuldich zijn over te senden t'ghene sy
dien aen-gaende sullen hebben ghedaen op pene van
vier-en-twintich Rins-guldens te verbeuren t'onsen
behoeve.
By al-dien die voors. Rent-meesters blijven in
faute / soo sal t'selve ghebreck ghesuppleert worden by
onsen voors. Procureur generael oft syne substituten /
inghelijcx ten dobbelen coste vande ghebreckelijcke /
ende sullen daer-en-boven hunne vacatien by
de voors. Rent-meesters betaelt worden.
Ende want het saisoen voor dit ieghenwoordich
jaer wat is verlopen / soo ordonneren ende bevelen
wy dat voor dese reyse ende sonder t'selve te trecken
in consequentie / de publicatie van desen sal ghedaen
worden in t'begin vande maent van iunius / ende
allen de voors. maeckinghen / ruymingen ende reparatien
by de Proprietarissen ende de gene daer inne
gehouden zijnde / sullen ghedaen worden voor St.Jans-misse
toe-comende / ende dat de voors. Officiers /
Rent-meesters / Procureur Generael / oft sijnen
Substitut insghelijcx voor dit ieghenwoordich
iaer binnen die termynen hier voren vermelt ende
ghespecificeert t'ghebreck sullen suppleren soo voorschreven
is.
Hebben voorts gheordonneert / ende ordonneren
mits desen dat alle die besitters oft huerlinghen van
eenighe gronden van erven gelegen aen de herbanen
ende gemeyne weghen / die selve niet en sullen mogen
op-graeven oft beheymen / tenzy dat de selve herbaenen
ende weghen eerst ende voor al behoorlijck zijn
gemaeckt ende gerepareert op pene van twelf Rinsguldens /
een derde daer van t'onsen proffyte / t'weede
voor den Officier / ende het derde voor den aen-brengher.
Aengaende die gene die bevonden sullen worden
die Stroomen / Rivieren / Beken ende Wateren / met
arcken oft andersints ghesteycht oft op-ghehouden
te hebben boven die ordinarise Peghelen oft Waterplaeten /
sullen verbeuren van elke twee duymen
waeters ses Rins-guldens t'onsen behoeve.
Ende want vande amenden by onse voorgaende
Ordonnantie ghestatueert niet oft seer weynich is
verantwoort tot onsen proffyte / ende dat den ontfanck
vande voors. amenden als spruytende uit ordonantie
staende ter censure van onsen Raede van Brabant /
behoorende toe te comen den Rent-meester vande exploicten
vanden selven Raede / Soo ordonneren wy
aen elcken vande voorseyde Officiers oft Rent-meesters
die t'voorseyde ghebreck suppleren sal / dat hy
binnen acht daghen naer de expiratie vanden voors.
tijt aen elck van hen gheprefigeert in handen vanden
selven Rent-meester vande exploicten / sal schuldich
zijn over te senden pertinente speceficatie van de
amenden die ons alsoo verschenen sullen zijn / met
naeme ende toe-naeme vande persoonen die daer inne
sullen vervallen zijn / om daer van t'onsen behoeve
notitie ghehouden te worden / ende te doen verantwoorden
naer behooren.
Ende oft ghebeurde datter niemant gebreckelyck
en waere onder het bedrijf van elcken vande voors.
Officiers oft Rent-meesters / ende datter by gevolge
oock gheen amenden en vielen / t'selve sullen sy oock
schuldich zijn te condighen / te weten aen onsen voors.
Procureur Generael die niet gebreckelijckheyt /
ende aen onsen voors. Rent-meester vande exploicten datter
egeene amenden en zijn verschenen.
Ordonneren voorts aen alle Schepenen / Leenmannen /
Erflaeten ende Eyghenooten die by onse
voors. Rent-meesteren ende andere Officieren daer
toe sullen worden versocht / dat sy hen schuldich sullen
zijn t'assisteren op hunnen redelycken salaris.
Authoriserende de selve om de voors. Schepenen /
Leen-mannen / Erflaeten ende Eyghenooten te manen
ende hunne vonnissen dien volghende ter executie
te stellen / ghelyck behooren sal.
Wel verstaende dat soo verre iemant vande ghebreckelycke
in rechte soude willen gehoort worden /
dat sy eerst ende voor al sullen schuldich ende gehouden
zijn alle t'ghene voors. is t'obedieren / ende t'achtervolghen
mitsgaders oock te namptiseren soo d'amenden
hier voren verhaelt / als oock te voldoen
t'gene voorder van dobbel ende anderssints soo ten
laste van d'eerste als tweede ghebreckelijcke is ghestatueert.
Ordonerende tot dien dat d'oppositie vande eerste
ende tweede ghebreckelijcke sal moeten ghedaen
worden voor de Tol-camere van elcken quartiere /
ende vande derde ghebreckelijcke / soo verre sy in oppositie
worden ontfanghen voor onse voors. seer lieve
ende ghetrouwe Cancellier / ende luyden van onsen
Raede van Brabant.
Bevelende tot dien onse Smalre heeren / dat sy
elcke onder heuren bedryve dese onse Ordonnantie
ende bevelen publiceren ende doen publiceren / ende
den voorseyden tijt van dry weken overstreken zijnde /
insgelijcx onderhouden / ende d'Jnfracteurs met
den dobbelen coste / ende by d'afnemen van de penen
hier vore ghestelt / doen onderhouden met intimatie
ende op penen dat by heuren gebreke daer inne binnen
henne heerlijckheden sal worden versien / successive
by oft van wege onsen voorseyden Procureur Generael
ende Rent-meesteren voorschreven / ghelyck
wy hier vorens dat hebben geordonneert / ten eynde
dat dese onse Ordonnantie volcomelyck mach worden
onderhouden.
Bevelende voorts aen alle onse ondersaten oft
der Smalre-heeren / Rechteren / Justicieren / Officieren
ende Ondersaeten / onder den bedryve vande offitie
van elcken vande Rent-meesters van onse Domeymen
gheseten / dat sy onsen voors. Procureur Generael /
Rent-meesters ende Officiers voorschreven /
oft die van hunnen t'weghen sullen worden ghecommitteert /
dit doende ernstelyck verstaen ende obedieren
ende in desen alle behulp ende bystant doen / soo
vere sy des behoeven ende daer toe versocht worden /
mits hun betaelende hunnen redelycken salaris / soo
verre die sal worden ghetaxeert by de gene die over
het ghebrek vande visitatie sullen staen / Ende soo
verre sy des weygherden te doen sullen vallen inde
pene van ses Rins-guldens / een derden-deel t'onsen
proffyte / het tweede derden-deel ten proffyte vanden
Officier die t'voors. ghebreck sal suppleren ende executeren /
ende het derde derden-deel tot behoeff vanden
genen die relatie doen sal vande voorseyde weygheringhe
Want ons alsoo ghelieft. Ende des
t'oorconden hebben wy onsen Seghel hier aen doen
hanghen. Ghegheven in onser Stadt van Brussele
den 10. Junij. 1628. Boiss. Vt.
By den Coninck,
In synen Raede.
De VVitte.